Viêm Phế Quản Ở Chó – Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Điều Trị

Viêm phế quản ở chó là một bệnh về đường hô hấp dưới khiến chó ho và gặp các triệu chứng khác. Điều trị viêm phế quản thường phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, và bất kỳ con chó nào cũng có thể bị viêm phế quản.

I. Bệnh viêm phế quản ở chó

Viêm phế quản là một thuật ngữ mô tả tình trạng viêm đường dẫn khí phế quản (đường dẫn khí dưới bên trong phổi), đôi khi nó được gọi là viêm khí quản. Viêm phế quản cũng có thể ảnh hưởng đến phổi của chó. 

Phế quản của chó

Viêm phế quản có thể xảy ra đột ngột nếu nó xảy ra như một vấn đề thứ phát của bệnh truyền nhiễm hoặc rối loạn khác của đường thở. Khi điều trị tốt nguyên nhân chính thì dấu hiệu viêm phế quản cũng cải thiện ngay. Trong nhiều trường hợp, viêm phế quản là một tình trạng mãn tính, lâu dài do dị ứng hoặc quá mẫn cảm của đường thở.

II. Triệu chứng của bệnh viêm phế quản ở chó

Có một số dấu hiệu thường thấy ở bệnh viêm phế quản ở chó, trong đó một số thì phổ biến hơn những dấu hiệu khác. Các dấu hiệu thường trở nên nghiêm trọng hơn khi bệnh viêm phế quản trở nên tồi tệ hơn.

• Ho khan
• Nôn khan hoặc nôn mửa
• Khạc ra chất có bọt hoặc chất nhầy (có thể nhầm với chất nôn)
• Hắt xì
• Chảy nước mũi
• Chảy nước mắt
• Khó thở
• Sốt
• Khó thở hoặc tăng nhịp thở
• Ăn mất ngon
• Hôn mê

Sốt là một trong những triệu chứng của bệnh viêm phế quản ở chó 

Cho đến nay, ho là dấu hiệu phổ biến nhất của bệnh viêm phế quản ở chó. Các dấu hiệu như hắt hơi, chảy nước mũi, chảy nước mắt thường xuất hiện khi chó cũng bị nhiễm trùng đường hô hấp trên. Sốt cũng thường là biểu hiện của nhiễm trùng. Các triệu chứng trầm trọng hơn khi hoạt động thể chất.

Khi viêm phế quản ở mức độ trung bình đến nặng gây ra tình trạng khó thở hoặc thở nhanh cũng có thể xảy ra. Khi bệnh tiến triển nặng gây giảm lượng oxy có thể đưa vào tĩnh mạch phổi có thể làm cho không chịu vận động, thậm chí hôn mê.

Cảm giác thèm ăn thường giảm khi chó cảm thấy không khỏe. Các bệnh đường hô hấp trên có thể ảnh hưởng đến khứu giác của chó, khiến thức ăn trở nên kém hấp dẫn hơn. Không ăn khiến chó hồi phục bệnh chậm hơn, dẫn đến bệnh tiến triển theo chu kỳ.

III. Nguyên nhân của bệnh viêm phế quản ở chó

Có nhiều yếu tố có thể dẫn đến viêm phế quản ở chó. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến :

• Bệnh truyền nhiễm (nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc virus; có thể do ho cũi)
• Nhiễm nấm đường hô hấp
• Dị ứng do hít phải các chất gây kích ứng trong không khí
• Bệnh giun tim
• Giun phổi
• Xẹp khí quản
• Viêm phổi (có thể xảy ra đồng thời với viêm phế quản hoặc viêm phế quản là thứ phát)
• Ung thư
• Dị vật trong đường thở
• Dị tật giải phẫu đường hô hấp

Bệnh viêm phế quản mãn tính ở chó được đặt ra vấn đề cần cân nhắc chẩn đoán khi một con chó bị ho dai dẳng kéo dài từ hai tháng trở lên và loại trừ tất cả các nguyên nhân gây bệnh cụ thể khác. Đồng thời chụp X-quang cho thấy có dấu hiệu viêm ở đường hô hấp dưới. 

Việc xác định bệnh sẽ được chắc chắn thông qua phương pháp kiểm tra tế bào học của mẫu rửa khí quản, hoặc rửa phế quản phế nang. Bệnh viêm phế quản mãn tính không thể chữa khỏi, nhưng phương pháp lấy lại sức khoẻ cho chó là lên kế hoạch quản lý về mặt y tế cho con chó đó.

IV. Phương pháp chẩn đoán bệnh viêm phế quản ở chó

Các xét nghiệm chẩn đoán phải được điều chỉnh cho phù hợp với từng ca bệnh cụ thể; các phương pháp chẩn đoán sau sẽ được áp dụng:

1. Xét nghiệm máu

• Xét nghiệm cơ bản trong phòng thí nghiệm, bao gồm công thức máu đầy đủ, hồ sơ sinh hóa máu và phân tích nước tiểu. Tuy nhiên, phần lớn các ca mắc viêm phế quản mãn tính sẽ cho kết quả xét nghiệm máu bình thường. 
• Các xét nghiệm khác trong phòng thí nghiệm cần xem xét bao gồm xét nghiệm kháng nguyên giun tim, phân tích phân cho cả trứng và ấu trùng giun phổi, và đánh giá NT proBNP, một dấu hiệu sinh học hữu ích sẽ tăng lên khi có phì đại tâm nhĩ trái / suy tim sung huyết

2. Chẩn đoán hình ảnh

a. Chụp X-quang phổi

• X-quang phổi là bắt buộc khi đánh giá chó ho. Trên thực tế, nếu xét nghiệm chẩn đoán bị giới hạn đối với từng bệnh nhân thì X-quang phổi là xét nghiệm hữu ích nhất. 
• X quang phổi giúp loại trừ các tình trạng khác, chẳng hạn như tim to, khối u ở phổi, viêm phổi, tràn dịch màng phổi và bệnh phổi kẽ.

Hình ảnh chụp X-quang viêm phổi ở chó

b. Chụp X-quang ngực

X-quang ngực nên được đánh giá để gợi ý về sự dày lên của phế quản, bằng chứng là tăng hình bánh “vòng” và “đường ray”. Nếu viêm phế quản nghiêm trọng gây tổn thương sâu vào vách phế quản sẽ tạo ra tình trạng giãn phế quản, điều này cũng nhận diện được trên phim X-quang.

c. Soi huỳnh quang

Kỹ thuật Fluoroscopy (Soi huỳnh quang) có thể giúp đánh giá khí quản và các đường thở lớn hơn có bị xẹp không, nhưng ít hữu ích hơn để đánh giá ho mãn tính trừ khi nghi ngờ có xẹp đường thở đồng thời.

d. Siêu âm

Siêu âm rất hữu ích để hỗ trợ lấy mẫu chẩn đoán nếu phát hiện thấy một tổn thương biệt lập trên phim X quang hoặc khi có tràn dịch màng phổi, nhưng không hữu ích trong viêm phế quản mãn tính.

e. Nội soi

Nội soi phế quản, nếu có, là kỹ thuật ưu tiên để đánh giá và hình dung đường thở.

Thường thì niêm mạc được ghi nhận là dày lên và có dạng hạt với vẻ ngoài thô ráp. Hầu hết các con chó đều bị sung huyết mạch niêm mạc và có biểu hiện xẹp một phần phế quản. Sự hiện diện của quá nhiều chất nhầy trong đường thở cũng gợi ý đến viêm phế quản mãn tính.

V. Điều trị viêm phế quản ở chó

Bác sĩ thú y sẽ đưa ra liệu trình điều trị thích hợp cho bệnh viêm phế quản ở chó của bạn. Trong trường hợp cấp tính, có thể chỉ cần điều trị trong thời gian ngắn, cho đến khi chó hồi phục. Viêm phế quản mãn tính có thể cần điều trị liên tục và thường xuyên điều chỉnh thuốc. Các loại thuốc thường dùng trong viêm phế quản cấp và mãn ở chó:

•  Thuốc kháng sinh được bảo đảm ở những con chó có đợt cấp của viêm phế quản mãn hoặc những con chó có bằng chứng nhiễm trùng khi xét nghiệm tế bào rửa khí quản.
• Doxycycline và azithromycin có đặc tính chống viêm và kháng khuẩn; hoặc là một lựa chọn tốt cho những con chó bị viêm phế quản mãn tính nhưng không có dữ liệu về độ nhạy và nuôi cấy vi khuẩn cụ thể. 
• Fluoroquinolones cũng có khả năng xâm nhập đường hô hấp tốt đối với những con chó bị viêm phế quản mãn.

Lưu ý khi sử dụng đồng thời fluoroquinolon với theophylin có thể dẫn đến ngộ độc theophylin. Nếu cần sử dụng đồng thời cả hai loại thuốc, hãy giảm liều theophylin khoảng 30% đến 40%.

• Glucocorticoid là chất chính để làm giảm viêm, do đó, giảm ho. Chúng có thể được dùng bằng đường uống hoặc qua đường khí dung.
• Prednisone là glucocorticoid được sử dụng phổ biến nhất; Nó được dùng liều 1 đến 2 mg / kg / ngày để bắt đầu; sau đó giảm dần đến liều thấp nhất có hiệu quả kiểm soát các dấu hiệu lâm sàng.
• Glucocorticoid dạng khí dung đã được sử dụng rộng rãi ở người và với tần suất ngày càng tăng ở chó mắc bệnh viêm phế quản mãn tính.
• Thuốc giãn phế quản thường được kê đơn cho chó mắc bệnh viêm phế quản mãn; bằng chứng hỗ trợ hiệu quả ở khoảng một nửa số chó được điều trị.
• Theophylline (giải phóng kéo dài; 10 mg / kg PO Q12 H) đã được chứng minh là có tác dụng không đặc hiệu có thể có lợi trong viêm phế quản mãn tính, chẳng hạn như giảm mệt mỏi cơ hoành, tăng thanh thải niêm mạc và tăng cường hiệu quả của hoạt động glucocorticoid.
• Thuốc chủ vận beta 2, chẳng hạn như terbutaline, có thể kém hiệu quả hơn vì không phải tất cả các con chó đều bị co thắt phế quản có thể hồi phục, có khả năng đáp ứng với thuốc chủ vận beta 2. Lưu ý rằng chất chủ vận beta 2 có thể gây lo lắng và bồn chồn khi dùng lần đầu; tuy nhiên, những dấu hiệu này thường biến mất trong vài ngày.
• Thuốc ức chế ho giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho cả những chú chó có bệnh viêm phế quản mãn và gia đình của chúng. Ngoài ra, ho liên tục thúc đẩy quá trình viêm, dẫn đến ho nhiều hơn. Thuốc giảm ho không kê đơn hiếm khi có hiệu quả ở chó.

> Xem thêm các chương trình khuyến mãi tại Bệnh Viện Thú Y PetHealth